A tak wyglÄ
da ustawa nowelizacyjna (uwgzglÄdnia przyjÄte poprawki senatu), ktĂłra pĂłjdzie do Prezydenta po podpis (w treĹci pominiÄto artykuĹy dot. nowelizacji ustawy o obrocie broniÄ
):
USTAWA
z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu dziaĹalnoĹci gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiaĹami wybuchowymi, broniÄ
, amunicjÄ
oraz wyrobami i technologiÄ
o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
Art. 1. W ustawie z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525,
z późn. zm.) wprowadza siÄ nastÄpujÄ
ce zmiany:
1) w art. 4 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. W rozumieniu ustawy amunicjÄ
sÄ
naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej.”;
2) w art. 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Istotnymi czÄĹciami broni palnej i pneumatycznej sÄ
: szkielet broni, baskila, lufa z komorÄ
nabojowÄ
, zamek, komora zamkowa oraz bÄben nabojowy.
3) w art. 7:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W rozumieniu ustawy broniÄ
palnÄ
jest kaĹźda przenoĹna broĹ lufowa, ktĂłra miota, jest przeznaczona do miotania lub moĹźe byÄ przystosowana do miotania jednego lub wiÄkszej liczby pociskĂłw lub substancji w wyniku dziaĹania materiaĹu miotajÄ
cego.”,
b) po ust. 1 dodaje siÄ ust. 1a w brzmieniu:
„1a. W rozumieniu ustawy za dajÄ
cy siÄ przystosowaÄ do miotania jednego lub wiÄkszej liczby pociskĂłw lub substancji w wyniku dziaĹania materiaĹu miotajÄ
cego uznaje siÄ przedmiot, ktĂłry ze wzglÄdu na swojÄ
budowÄ lub materiaĹ, z ktĂłrego jest wykonany, moĹźe byÄ Ĺatwo przerobiony w celu miotania.”;
4) po art. 7 dodaje siÄ art. 7a w brzmieniu:
„Art. 7a. W rozumieniu ustawy Europejska karta broni palnej jest imiennym dokumentem potwierdzajÄ
cym uprawnienie do posiadania broni palnej, wydanym przez wĹaĹciwy organ paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej, umoĹźliwiajÄ
cym legalne posiadanie i uĹźywanie broni palnej w innym paĹstwie czĹonkowskim Unii Europejskiej.”;
5) w art. 9 ust. 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Pozwolenie na broĹ palnÄ
bojowÄ
wydane w celach, o ktĂłrych mowa w art.
10 ust. 2 pkt 1 i 2, stanowi jednoczeĹnie pozwolenie na broĹ gazowÄ
i alarmowÄ
.";",
6) art. 10 otrzymuje brzmienie:
„Art. 10. 1. WĹaĹciwy organ Policji wydaje pozwolenie na broĹ, jeĹźeli wnioskodawca nie stanowi zagroĹźenia dla samego siebie, porzÄ
dku lub bezpieczeĹstwa publicznego oraz przedstawi waĹźnÄ
przyczynÄ posiadania broni.
2. Pozwolenie na broĹ wydaje siÄ w szczegĂłlnoĹci w celach:
1) ochrony osobistej;
2) ochrony osĂłb i mienia;
3) Ĺowieckich;
4) sportowych;
5) rekonstrukcji historycznych;
6) kolekcjonerskich;
7) pamiÄ
tkowych;
8 ) szkoleniowych;
3. Za waĹźnÄ
przyczynÄ, o ktĂłrej mowa w ust. 1, uwaĹźa siÄ w szczegĂłlnoĹci:
1) staĹe, realne i ponadprzeciÄtne zagroĹźenie Ĺźycia, zdrowia lub mienia - dla pozwolenia na broĹ do celĂłw ochrony osobistej, osĂłb i mienia;
2) posiadanie uprawnieĹ do wykonywania polowania, ustalonych na podstawie odrÄbnych przepisĂłw - dla pozwolenia na broĹ do celĂłw Ĺowieckich;
3) udokumentowane czĹonkostwo w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim, posiadanie kwalifikacji sportowych, o ktĂłrych mowa w art. 10b, oraz licencji wĹaĹciwego polskiego zwiÄ
zku sportowego - dla pozwolenia na broĹ do celĂłw sportowych;
4) udokumentowane czĹonkostwo w stowarzyszeniu, ktĂłrego statutowym celem jest organizowanie rekonstrukcji historycznych oraz zaĹwiadczenie potwierdzajÄ
ce czynny udziaĹ w dziaĹalnoĹci statutowej – dla pozwolenia na broĹ do celĂłw rekonstrukcji historycznych;
5) udokumentowane czĹonkowstwo w stowarzyszeniu o charakterze kolekcjonerskim – dla pozwolenia na broĹ do celĂłw kolekcjonerskich;
6) udokumentowane nabycie broni w drodze spadku, darowizny lub wyróşnienia – dla pozwolenia na broĹ do celĂłw pamiÄ
tkowych;
7) posiadanie uprawnieĹ, okreĹlonych w odrÄbnych przepisach do prowadzenia szkoleĹ o charakterze strzeleckim oraz udokumentowane zarejestrowanie dziaĹalnoĹci gospodarczej w zakresie szkoleĹ strzeleckich – dla pozwolenia na broĹ do celĂłw szkoleniowych;
4. Pozwolenie na broĹ, wydawane w celach, o ktĂłrych mowa w ust. 2, uprawnia do posiadania nastÄpujÄ
cych rodzajĂłw broni i amunicji do niej:
1) do celĂłw ochrony osobistej:
a) broni palnej: bojowej, gazowej, alarmowej w postaci pistoletĂłw lub rewolwerĂłw centralnego zapĹonu o kalibrach od 6 mm do 12 mm,
b) przedmiotĂłw przeznaczonych do obezwĹadniania osĂłb za pomocÄ
energii elektrycznej o Ĺredniej wartoĹci prÄ
du w obwodzie przekraczajÄ
cej 10 mA,
c) miotaczy gazu obezwĹadniajÄ
cego;
2) do celĂłw ochrony osĂłb lub mienia:
a) broni, o ktĂłrej mowa w pkt 1,
b) pistoletĂłw sygnaĹowych ,
c) pistoletĂłw maszynowych o kalibrze od 6 mm do 12 mm,
d) strzelb powtarzalnych o kalibrze wagomiarowym 12,
e) karabinkĂłw samoczynnych o kalibrze od 5,45 mm do
7,62mm;
3) do celĂłw Ĺowieckich - broni dopuszczonej do wykonywania
polowaĹ na podstawie odrÄbnych przepisĂłw;
4) do celĂłw sportowych - broni palnej:
a) bocznego zapĹonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze do
6 mm,
b) centralnego zapĹonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze
do 12 mm,
c) gĹadkolufowej,
d) przystosowanej do strzelania wyĹÄ
cznie przy pomocy
prochu czarnego (dymnego);
5) do celĂłw szkoleniowych - broni, o ktĂłrej mowa w pkt 1- 4;
6) do celĂłw rekonstrukcji historycznych - broni alarmowej albo innej broni palnej, konstrukcyjnie przeznaczonej do strzelania wyĹÄ
cznie amunicjÄ
ĹlepÄ
, w tym samoczynnej;
7) do celĂłw kolekcjonerskich lub pamiÄ
tkowych - broni, o ktĂłrej mowa w pkt 1 – 6,
5. Pozwolenie na broĹ, o ktĂłrym mowa w art. 10 ust. 1, nie moĹźe byÄ wydane, z zastrzeĹźeniem art. 29 ust. 2, na broĹ szczegĂłlnie niebezpiecznÄ
w postaci:
1) samoczynnej broni palnej, zdolnej do raĹźenia celĂłw na odlegĹoĹÄ;
2) broni palnej wytworzonej lub przerobionej w sposĂłb pozwalajÄ
cy
na zatajenie jej przeznaczenia, a takĹźe broni imitujÄ
cej inne
przedmioty;
3) broni palnej wyposaĹźonej w tĹumik huku lub przystosowanej
do strzelania z uĹźyciem tĹumika huku;
4) broni palnej, ktĂłrej nie moĹźna wykryÄ przy pomocy urzÄ
dzeĹ
przeznaczonych do kontroli osĂłb i bagaĹźu.
6. Zabronione jest posiadanie amunicji szczegĂłlnie niebezpiecznej w postaci:
1) amunicji z pociskami wypeĹnionymi materiaĹami wybuchowymi,
zapalajÄ
cymi albo innymi substancjami, ktĂłrych dziaĹanie
zagraĹźa Ĺźyciu lub zdrowiu oraz pociskĂłw do takiej amunicji;
2) amunicji z pociskami peĹnopĹaszczowymi zawierajÄ
cymi rdzeĹ
wykonany z materiaĹu twardszego niĹź stop oĹowiu;
3) amunicji z pociskami podkalibrowymi, z pĹaszczem lub elementem
wiodÄ
cym wykonanym z tworzyw sztucznych, z wyĹÄ
czeniem
amunicji przeznaczonej do strzelania z broni gĹadkolufowej.
4) amunicji wytworzonej niefabrycznie, w tym takĹźe takiej, do ktĂłrej wytworzenia
wykorzystywane sÄ
fabrycznie nowe elementy amunicji, z wyĹÄ
czeniem amunicji
wytwarzanej na wĹasny uĹźytek przez osoby posiadajÄ
ce pozwolenie na broĹ
myĹliwskÄ
, sportowÄ
lub kolekcjonerskÄ
.
7. WĹaĹciwy organ Policji moĹźe w pozwoleniu na broĹ ograniczyÄ lub wykluczyÄ moĹźliwoĹÄ jej noszenia , co potwierdza siÄ w legitymacji posiadacza broni.
8. Zabrania siÄ noszenia broni posiadanej na podstawie pozwolenia do celĂłw kolekcjonerskich lub pamiÄ
tkowych bez zgody wĹaĹciwego organu Policji.
9. W rozumieniu ustawy noszenie broni oznacza kaĹźdy sposĂłb przemieszczania zaĹadowanej broni przez osobÄ posiadajÄ
cÄ
broĹ.”;
7) w art. 10a:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Na wniosek osoby posiadajÄ
cej broĹ palnÄ
zgodnie z wymogami prawa polskiego lub podmiotĂłw, o ktĂłrych mowa w art. 29 ust. 1 pkt 4, 5 i 7, osobom wskazanym przez te podmioty oraz posiadajÄ
cym dopuszczenie do posiadania broni wĹaĹciwy organ Policji wydaje EuropejskÄ
kartÄ broni palnej.”,
b) ust. 4 i 5 otrzymujÄ
brzmienie:
„4. Europejska karta broni palnej traci waĹźnoĹÄ i podlega zwrotowi organowi,
ktĂłry jÄ
wydaĹ, w przypadku cofniÄcia pozwolenia na broĹ lub cofniÄcia
dopuszczenia do posiadania tego rodzaju broni.
5. W Europejskiej karcie broni palnej zamieszcza siÄ informacje o:
1) toĹźsamoĹci osoby:
a) posiadajÄ
cej broĹ palnÄ
, w tym:
– nazwisko i imiÄ,
– datÄ i miejsce urodzenia,
– adres miejsca staĹego pobytu,
b) dopuszczonej do posiadania broni, w tym:
– nazwisko i imiÄ,
– datÄ i miejsce urodzenia,
– nazwÄ, siedzibÄ i adres podmiotu, o ktĂłrym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 4, 5 i 7;
2) danych identyfikacyjnych broni palnej wraz ze wskazaniem kategorii broni palnej, okreĹlonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 8 pkt 1;
3) okresie waĹźnoĹci Europejskiej karty broni palnej;
4) celu lub warunkach pozwolenia, o ktĂłrych mowa w art. 10 ust. 2 i
5) utracie lub zbyciu broni palnej;
6) paĹstwach czĹonkowskich Unii Europejskiej, na ktĂłrych terytorium posiadanie broni palnej, okreĹlone w Europejskiej karcie broni palnej, jest zakazane albo moĹźliwe na podstawie pozwolenia;
7) wpisach innych paĹstw czĹonkowskich Unii Europejskiej obejmujÄ
cych w szczegĂłlnoĹci pozwolenia na wwĂłz broni na ich terytorium;
8 ) oĹwiadczeniach, o ktĂłrych mowa w zaĹÄ
czniku II lit. f dyrektywy Rady nr 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni (Dz. Urz. UE L 256
z 13.09.1991, str. 51; Dz. U. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 11, str. 3),
w brzmieniu nadanym dyrektywÄ
Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/51/WE
z dnia 21 maja 2008 r. (Dz. Urz. UE L 179 z 8.07.2008, str. 5)-
8 ) art. 11 i 12 otrzymujÄ
brzmienie:
„Art. 11. Pozwolenia na broĹ nie wymaga siÄ w przypadku:
1) gromadzenia broni w zbiorach muzealnych na podstawie odrÄbnych przepisĂłw;
2) uĹźywania broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy dziaĹajÄ
cej na podstawie zezwolenia wĹaĹciwego organu;
3) uĹźywania broni palnej sygnaĹowej i alarmowej do celĂłw wzywania pomocy, ratowniczych, poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczÄcia
konkurencji sportowej w trakcie zawodĂłw sportowych, jeĹźeli wymaga ona takiej sygnalizacji;
4) dysponowania broniÄ
przez przedsiÄbiorcĂłw dokonujÄ
cych obrotu broniÄ
i amunicjÄ
na podstawie koncesji lub ĹwiadczÄ
cych usĹugi rusznikarskie na podstawie odrÄbnych przepisĂłw, o ile jest to zwiÄ
zane bezpoĹrednio z prowadzeniem dziaĹalnoĹci gospodarczej;
5) dysponowania broniÄ
przekazanÄ
w celu pozbawienia lub potwierdzenia pozbawienia cech uĹźytkowych;
6) posiadania broni palnej pozbawionej cech uĹźytkowych;
7) posiadania przedmiotĂłw przeznaczonych do obezwĹadniania osĂłb za pomocÄ
energii elektrycznej o Ĺredniej wartoĹci prÄ
du w obwodzie nieprzekraczajÄ
cej 10 mA;
8 ) posiadania rÄcznych miotaczy gazu obezwĹadniajÄ
cego;
9) posiadania broni pneumatycznej;
10) posiadania broni palnej rozdzielnego Ĺadowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni;
11) posiadania broni palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm.
Art. 12. 1. Pozwolenie na broĹ wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej, w ktĂłrej okreĹla siÄ cel, w jakim zostaĹo wydane oraz rodzaj i liczbÄ egzemplarzy broni .
2. Na wniosek osoby posiadajÄ
cej pozwolenie na broĹ wydaje siÄ zaĹwiadczenie uprawniajÄ
ce do nabycia rodzaju i liczby egzemplarzy broni zgodnie z pozwoleniem i amunicji do tej broni.
3. Za wydanie zaĹwiadczenia, o ktĂłrym mowa w ust. 2, pobiera siÄ opĹatÄ skarbowÄ
w wysokoĹci okreĹlonej w odrÄbnych przepisach.”;
9) po art. 12 dodaje siÄ art. 12a w brzmieniu:
„Art. 12a. 1. Dopuszcza siÄ nabywanie broni lub amunicji przy uĹźyciu ĹrodkĂłw porozumiewania siÄ na odlegĹoĹÄ.
2. NabywajÄ
c broĹ, na ktĂłrej posiadanie wymagane jest pozwolenie, lub amunicjÄ do tej broni w sposĂłb, o ktĂłrym mowa w ust. 1, przed wydaniem broni lub amunicji nabywca dostarcza zbywcy majÄ
cemu miejsce staĹego pobytu lub siedzibÄ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) zaĹwiadczenie, o ktĂłrym mowa w art. 12 ust. 2 – w przypadku gdy nabywca posiada miejsce staĹego pobytu lub siedzibÄ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) uprzedniÄ
zgodÄ przewozowÄ
– w przypadku gdy nabywca posiada miejsce staĹego pobytu lub siedzibÄ na terytorium innego niĹź Rzeczpospolita Polska paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej,
a transakcja dotyczy broni palnej lub amunicji;
3) upowaĹźnienie wĹadz swojego paĹstwa do nabycia danego rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni lub sztuk amunicji, zalegalizowane przez wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej
lub opatrzone poĹwiadczeniem podpisu umieszczonego na dokumencie uprawnieĹ osoby umieszczajÄ
cej podpis oraz prawdziwoĹci pieczÄci lub stempla, ktĂłrym opatrzony jest dokument (apostille), jeĹźeli upowaĹźnienie wydane jest przez wĹadze paĹstwa bÄdÄ
cego stronÄ
Konwencji znoszÄ
cej wymĂłg legalizacji zagranicznych dokumentĂłw urzÄdowych, sporzÄ
dzonej w Hadze dnia 5 paĹşdziernika 1961 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz.
938 i 939) – w przypadku gdy nabywca posiada miejsce staĹego pobytu lub siedzibÄ na terytorium innego paĹstwa niĹź okreĹlone w pkt 1 i 2;
4) upowaĹźnienie wĹadz swojego paĹstwa do nabycia danego rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni, innej niĹź broĹ palna, zalegalizowane przez wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub opatrzone poĹwiadczeniem podpisu umieszczonego na dokumencie uprawnieĹ osoby umieszczajÄ
cej podpis oraz prawdziwoĹci pieczÄci lub stempla, ktĂłrym opatrzony jest dokument (apostille), jeĹźeli upowaĹźnienie wydane jest przez wĹadze paĹstwa bÄdÄ
cego stronÄ
Konwencji znoszÄ
cej wymĂłg legalizacji zagranicznych dokumentĂłw urzÄdowych, sporzÄ
dzonej w Hadze dnia 5 paĹşdziernika 1961 r. – w przypadku gdy nabywca posiada miejsce staĹego pobytu lub siedzibÄ na terytorium innego niĹź Rzeczpospolita Polska paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej.
3. W przypadku, o ktĂłrym mowa w ust. 2 pkt 2, zbywca wypeĹnia zgodÄ przewozowÄ
i przedkĹada jÄ
do poĹwiadczenia organowi, o ktĂłrym mowa w art. 43 ust. 6.”;
10) w art. 15:
a) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) stanowiÄ
cym zagroĹźenie dla siebie, porzÄ
dku lub bezpieczeĹstwa publicznego:
a) skazanym prawomocnym orzeczeniem sÄ
du za umyĹlne przestÄpstwo lub umyĹlne przestÄpstwo skarbowe,
b) skazanym prawomocnym orzeczeniem sÄ
du za nieumyĹlne przestÄpstwo:
– przeciwko Ĺźyciu i zdrowiu,
– przeciwko bezpieczeĹstwu w komunikacji popeĹnione w stanie nietrzeĹşwoĹci
lub pod wpĹywem Ĺrodka odurzajÄ
cego albo gdy sprawca zbiegĹ z miejsca zdarzenia.”;
"b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Osoba posiadajÄ
ca pozwolenie na broĹ wydane w celu okreĹlonym w art. 10 ust. 2 pkt 1 i 2 obowiÄ
zana jest raz na piÄÄ lat przedstawiÄ wĹaĹciwemu organowi Policji aktualne orzeczenia lekarskie i psychologiczne, o ktĂłrych mowa w ust. 3. W przypadku wydania
negatywnego orzeczenia lekarz lub psycholog zobowiÄ
zany jest zawiadomiÄ o tym wĹaĹciwy organ Policji.";",
11) w art. 17 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) warunki okreĹlone w pozwoleniu na broĹ, o ktĂłrych mowa w art. 10
ust. 7;";",
12) w art. 18:
a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) nie przestrzega warunkĂłw okreĹlonych w pozwoleniu na broĹ, o ktĂłrych
mowa w art. 10 ust. 7;",";
b) dodaje siÄ ust. 8 w brzmieniu:
„8. Osoba, ktĂłrej cofniÄto pozwolenie na broĹ, dopuszczenie do posiadania broni lub ktĂłrej uniewaĹźniono kartÄ rejestracyjnÄ
broni, jest zobowiÄ
zana – w terminie 7 dni od dnia otrzymania ostatecznej decyzji o cofniÄciu pozwolenia na broĹ, dopuszczenia do posiadania broni lub uniewaĹźnienia karty – zwrĂłciÄ dokumenty potwierdzajÄ
ce legalnoĹÄ posiadania broni i amunicji do wĹaĹciwego organu Policji.”;
13) w art. 19:
a) po ust. 1 dodaje siÄ ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Policja, a w przypadku ĹźoĹnierzy zawodowych Ĺťandarmeria Wojskowa, moĹźe za pokwitowaniem odebraÄ broĹ i amunicjÄ oraz dokumenty potwierdzajÄ
ce legalnoĹÄ posiadania broni osobie posiadajÄ
cej broĹ zgodnie z przepisami, przeciwko ktĂłrej toczy siÄ postÄpowanie karne o przestÄpstwa okreĹlone w art. 15 ust. 1 pkt 6, do czasu prawomocnego zakoĹczenia tego postÄpowania, na okres nie dĹuĹźszy niĹź 3 lata.”,
b) ust. 2 i 3 otrzymujÄ
brzmienie:
„2. BroĹ oraz dokumenty, o ktĂłrych mowa w ust. 1 oraz 1a, niezwĹocznie przekazuje siÄ do depozytu wĹaĹciwemu organowi Policji albo Ĺťandarmerii Wojskowej.
3. Uprawnienia i obowiÄ
zki, o ktĂłrych mowa w ust. 1, 1a oraz 2, realizuje takĹźe StraĹź Graniczna na obszarze przejĹcia granicznego i w strefie nadgranicznej.”;
14) w art. 23 w ust. 1:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) Policja lub Ĺťandarmeria Wojskowa – w przypadku przejÄcia jej do depozytu, w trybie okreĹlonym w art. 19 ust. 1, 1a oraz ust. 3 lub art. 36 ust. 2, oraz przekazania do depozytu przez znalazcÄ;”,
b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) osoba deponujÄ
ca jÄ
w trybie, o ktĂłrym mowa w art. 41 ust. 2, art. 42 ust. 5, art. 43 ust. 5 oraz w art. 54.”;
15) w art. 29 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Podmioty, o ktĂłrych mowa w ust. 1, po uzyskaniu Ĺwiadectwa broni mogÄ
nabywaÄ broĹ i amunicjÄ na zasadach okreĹlonych w art. 12 ust. 2 i art. 14 albo wynajmowaÄ broĹ od Policji lub SiĹ Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.";";
16) w art. 29 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Ĺwiadectwo broni na broĹ szczegĂłlnie niebezpiecznÄ
, o ktĂłrej mowa w art. 10
ust. 5 pkt 1, moĹźe byÄ wydane wyĹÄ
cznie podmiotom, o ktĂłrych mowa w ust. 1
pkt 1 i 2, oraz organizatorom kursĂłw, ksztaĹcÄ
cym w zawodzie pracownika
ochrony.";";
17) w art. 30 po ust. 1 dodaje siÄ ust. 1a oraz 1b w brzmieniu:
„1a. WymĂłg zatrudnienia, o ktĂłrym mowa w ust. 1, nie dotyczy osĂłb posiadajÄ
cych licencjÄ zawodnika, trenera lub sÄdziego strzelectwa sportowego, nadanÄ
przez polski zwiÄ
zek sportowy w rozumieniu odrÄbnych przepisĂłw, ubiegajÄ
cych siÄ o dopuszczenie do posiadania broni podczas uczestnictwa, organizacji lub przeprowadzania strzeleckich zawodĂłw sportowych.
1b. Osoby, o ktĂłrych mowa w ust. 1a, sÄ
zwolnione z egzaminu w zakresie broni sportowej okreĹlonego w art. 16 ust. 1, jeĹli zdaĹy taki egzamin na podstawie odrÄbnych przepisĂłw.”;
18 ) art. 36 otrzymuje brzmienie:
„Art. 36. 1. Dopuszcza siÄ przesyĹanie broni lub amunicji za poĹrednictwem operatorĂłw ĹwiadczÄ
cych usĹugi pocztowe, o ile ĹwiadczÄ
oni tego rodzaju usĹugi.
2. PrzesyĹanie broni lub amunicji za poĹrednictwem innych podmiotĂłw niĹź okreĹlone w ust. 1 jest zakazane.
3. Organy celne, a takĹźe przewoĹźÄ
ce przesyĹki podmioty, inne niĹź okreĹlone w ust. 1, w razie stwierdzenia naruszenia zakazu, o ktĂłrym mowa w ust. 2, zatrzymujÄ
przesyĹkÄ, zawiadamiajÄ
c o tym najbliĹźszy organ Policji, ktĂłry niezwĹocznie protokolarnie przejmuje broĹ lub amunicjÄ do depozytu.
4. Operator ĹwiadczÄ
cy usĹugi pocztowe, ktĂłremu zlecono przesĹanie
broni palnej lub amunicji:
1) z innego paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do innego paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej,
3) przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach transakcji realizowanej na obszarze Unii Europejskiej – jest obowiÄ
zany posiadaÄ zgodÄ przewozowÄ
oraz kopiÄ uprzedniej
zgody przewozowej.
5. W przypadkach innych niĹź okreĹlone w ust. 4 operator ĹwiadczÄ
cy usĹugi pocztowe, ktĂłremu zlecono przesĹanie broni lub amunicji, jest obowiÄ
zany posiadaÄ kopie dokumentĂłw potwierdzajÄ
cych legalnoĹÄ posiadania broni lub amunicji przez zbywcÄ i nabywcÄ, o ile dokumenty takie sÄ
wymagane.
6. Minister wĹaĹciwy do spraw wewnÄtrznych w porozumieniu z ministrem wĹaĹciwym do spraw ĹÄ
cznoĹci oraz ministrem wĹaĹciwym do spraw finansĂłw publicznych okreĹli, w drodze rozporzÄ
dzenia, szczegĂłĹowy tryb i warunki przesyĹania broni lub amunicji za poĹrednictwem
operatorĂłw ĹwiadczÄ
cych usĹugi pocztowe, z uwzglÄdnieniem:
1) zapewnienia moĹźliwoĹci zlokalizowania przesyĹanej broni lub amunicji przez organ Policji;
3) poddania tej broni odprawie celnej.”;
19) w art. 37a ust. 1 i 2 otrzymujÄ
brzmienie:
„1. Osobom deklarujÄ
cym zakup broni palnej lub amunicji w innym paĹstwie czĹonkowskim Unii Europejskiej wĹaĹciwy terytorialnie komendant wojewĂłdzki Policji, na ich wniosek, poĹwiadcza uprzedniÄ
zgodÄ przewozowÄ
.
2. Uprzednia zgoda przewozowa powinna zawieraÄ w szczegĂłlnoĹci:
1) wskazanie paĹstwa poczÄ
tkowego i docelowego transakcji;
2) nazwÄ lub imiÄ i nazwisko zbywcy i nabywcy broni palnej lub amunicji;
3) siedzibÄ i adres lub miejsce zamieszkania i adres zbywcy i nabywcy broni palnej lub amunicji;
4) adres, na ktĂłry broĹ palna lub amunicja ma byÄ dostarczona;
5) dane techniczne pozwalajÄ
ce na jednoznacznÄ
identyfikacjÄ broni palnej lub amunicji;
6) liczbÄ egzemplarzy broni palnej lub sztuk amunicji.”;
20) w art. 42:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Cudzoziemcy przybywajÄ
cy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu wziÄcia udziaĹu w imprezach sportowych, ktĂłrych regulamin wymaga uĹźycia broni lub w celu wziÄcia
udziaĹu w rekonstrukcji historycznej, a takĹźe w przygotowaniach do takich imprez, mogÄ
przywoziÄ i wywoziÄ broĹ odpowiadajÄ
cÄ
celom sportowym lub rekonstrukcji historycznej oraz amunicjÄ do tej broni w iloĹciach okreĹlonych w zaproszeniu organizatorĂłw imprez sportowych lub rekonstrukcji historycznych.”,
b) po ust. 2a dodaje siÄ ust. 2b–2d w brzmieniu:
„2b. Organizator polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej z udziaĹem cudzoziemcĂłw przekazuje – co najmniej na 7 dni przed planowanym terminem polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej – komendantowi wojewĂłdzkiemu Policji wĹaĹciwemu ze wzglÄdu na miejsce polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej, pisemnÄ
informacjÄ o planowanej dacie i miejscu polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej oraz przybliĹźonej liczbie uczestnikĂłw.
2c. Cudzoziemiec bÄdÄ
cy obywatelem paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej, zamieszkujÄ
cy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadajÄ
cy prawo pobytu lub prawo staĹego pobytu na tym terytorium, moĹźe posiadaÄ broĹ odpowiadajÄ
cÄ
celom Ĺowieckim lub sportowym, a takĹźe amunicjÄ do niej na podstawie Europejskiej karty broni palnej, wydanej
przez wĹaĹciwe wĹadze tych paĹstw, jeĹźeli broĹ ta jest wpisana do Europejskiej karty broni palnej i jej posiadanie nie jest zabronione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2d. Cudzoziemiec, o ktĂłrym mowa w ust. 2c, w terminie 14 dni od chwili wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej informuje o przywozie broni palnej na podstawie Europejskiej karty broni palnej wĹaĹciwego ze wzglÄdu na miejsce pobytu komendanta wojewĂłdzkiego Policji.”,
c) po ust. 3a dodaje siÄ ust. 3b w brzmieniu:
„3b. PrzywĂłz i wywĂłz broni palnej odpowiadajÄ
cej innym celom niĹź te, o ktĂłrych mowa w ust. 1 i 2, lub amunicji przez cudzoziemcĂłw bÄdÄ
cych obywatelami paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej moĹźe nastÄ
piÄ na podstawie wpisu w Europejskiej karcie broni palnej, dokonanego przez wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej. Wpis w Europejskiej
karcie broni palnej zastÄpuje zaĹwiadczenie, o ktĂłrym mowa w ust. 3.”,
d) ust. 4a otrzymuje brzmienie:
„4a. W przypadku, o ktĂłrym mowa w ust. 3a, Europejska karta broni palnej uprawnia jej posiadacza do nabycia lub wywozu amunicji do broni okreĹlonej w tej karcie.”;
21) art. 43 otrzymuje brzmienie:
„Art. 43. 1. Cudzoziemcy niebÄdÄ
cy obywatelami Unii Europejskiej lub niewymienieni w art. 39 ust. 1 mogÄ
nabywaÄ i wywoziÄ z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej broĹ lub amunicjÄ, ktĂłre zgodnie z przepisami ustawy mogÄ
posiadaÄ osoby fizyczne na podstawie pozwolenia
na broĹ, jeĹźeli otrzymali:
1) zaĹwiadczenie uprawniajÄ
ce do nabycia okreĹlonego rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni lub sztuk amunicji,
2) zgodÄ na wywĂłz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej broni lub amunicji – wydane na ich wniosek przez komendanta wojewĂłdzkiego Policji, wĹaĹciwego ze wzglÄdu na miejsce nabycia broni lub amunicji.
2. We wniosku, o ktĂłrym mowa w ust. 1, zamieszcza siÄ:
1) imiÄ i nazwisko, obywatelstwo, adres zamieszkania wnioskodawcy oraz rodzaj i numer jego dokumentu toĹźsamoĹci;
2) imiÄ i nazwisko oraz adres lub nazwÄ, siedzibÄ i adres siedziby zbywcy broni lub amunicji;
3) adres, pod ktĂłry broĹ lub amunicja ma byÄ dostarczona;
4) informacje umoĹźliwiajÄ
ce identyfikacjÄ broni, w szczegĂłlnoĹci rodzaj i typ broni, jej markÄ, kaliber, numer fabryczny;
5) wskazanie sposobu wywozu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nabytej broni lub amunicji oraz wskazanie paĹstw, przez ktĂłrych terytorium broĹ lub amunicja bÄdzie przewoĹźona;
6) planowanÄ
datÄ zakupu i wywozu broni lub amunicji z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przybycia z broniÄ
do miejsca przeznaczenia za granicÄ
.
3. Do wniosku, o ktĂłrym mowa w ust. 1, cudzoziemiec, o ktĂłrym mowa w ust. 1, doĹÄ
cza upowaĹźnienie wĹadz swojego paĹstwa do nabycia danego rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni lub sztuk amunicji, poĹwiadczone przez wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Zgoda na wywĂłz broni lub amunicji, o ktĂłrej mowa w ust. 1 pkt 2, jest waĹźna przez 2 dni od chwili ich nabycia.
5. W przypadku niedotrzymania terminu, o ktĂłrym mowa w ust. 4, broĹ lub amunicjÄ skĹada siÄ niezwĹocznie do depozytu najbliĹźszego komendanta wojewĂłdzkiego Policji, ktĂłry na podstawie dotychczasowej zgody na wywĂłz broni lub amunicji, o ktĂłrej mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje kolejnÄ
zgodÄ na wywĂłz broni lub amunicji, z terminem waĹźnoĹci 2 dni.
6. Cudzoziemcy bÄdÄ
cy obywatelami innych niĹź Rzeczpospolita Polska paĹstw czĹonkowskich Unii Europejskiej mogÄ
nabywaÄ i wywoziÄ z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej broĹ lub amunicjÄ na podstawie zgody przewozowej, poĹwiadczonej przez wĹaĹciwego ze wzglÄdu na miejsce nabycia broni lub amunicji komendanta wojewĂłdzkiego
Policji.
7. Zgoda przewozowa powinna zawieraÄ w szczegĂłlnoĹci:
1) wskazanie paĹstwa poczÄ
tkowego i docelowego transakcji;
2) nazwÄ lub imiÄ i nazwisko zbywcy i nabywcy broni palnej lub amunicji;
3) siedzibÄ i adres lub miejsce zamieszkania i adres zbywcy i nabywcy broni palnej lub amunicji;
4) adres, na ktĂłry broĹ palna lub amunicja ma byÄ dostarczona;
5) dane techniczne pozwalajÄ
ce na jednoznacznÄ
identyfikacjÄ
broni palnej lub amunicji;
6) liczbÄ egzemplarzy broni palnej lub sztuk amunicji;
7) sposĂłb przewozu broni palnej lub amunicji;
8 ) datÄ rozpoczÄcia i przewidywanÄ
datÄ zakoĹczenia przewozu broni palnej lub amunicji;
9) wskazanie uprzedniej zgody przewozowej wydanej przez wĹaĹciwe wĹadze paĹstwa docelowego transakcji.
8. Minister wĹaĹciwy do spraw wewnÄtrznych okreĹli, w drodze rozporzÄ
dzenia, wzĂłr zgody przewozowej, uwzglÄdniajÄ
cy w szczegĂłlnoĹci elementy umoĹźliwiajÄ
ce jednoznacznÄ
identyfikacjÄ broni palnej i stron transakcji oraz miejsca przeznaczone na dokonywanie
wpisĂłw poĹwiadczajÄ
cych legalnoĹÄ transakcji.
9. JeĹźeli cudzoziemiec nie speĹnia warunkĂłw okreĹlonych w ustawie, broĹ lub amunicja podlega zatrzymaniu przez wĹaĹciwy organ StraĹźy Granicznej lub organ celny i protokolarnemu przekazaniu organowi Policji wĹaĹciwemu ze wzglÄdu na miejsce przekraczania granicy przez cudzoziemca.
10. WĹaĹciwy organ celny niezwĹocznie zawiadamia komendanta wojewĂłdzkiego Policji, o ktĂłrym mowa w ust. 1, o fakcie wywozu do paĹstwa trzeciego innego niĹź paĹstwo czĹonkowskie Unii Europejskiej przez cudzoziemca, o ktĂłrym mowa w ust. 1, broni lub amunicji nabytej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
11. Komendant wojewĂłdzki Policji niezwĹocznie zawiadamia Komendanta GĹĂłwnego Policji o nabyciu broni lub amunicji przez cudzoziemca, o ktĂłrym mowa w ust. 1, oraz przekazuje kopie dokumentĂłw, o ktĂłrych mowa w ust. 1–3.
12. Komendant GĹĂłwny Policji niezwĹocznie zawiadamia wĹaĹciwe wĹadze paĹstwa, ktĂłre wydaĹo cudzoziemcowi upowaĹźnienie, o ktĂłrym mowa w ust. 3, oraz paĹstwa, przez ktĂłrych terytorium bÄdzie odbywaÄ siÄ przewĂłz broni lub amunicji, a w przypadku gdy takie wĹadze nie zostaĹy wskazane – konsulĂłw tych paĹstw, o nabyciu broni lub amunicji przez cudzoziemca i zamiarze jej wywozu.
13. Komendant GĹĂłwny Policji prowadzi rejestr, ktĂłry moĹźe byÄ prowadzony ĹÄ
cznie z rejestrem, o ktĂłrym mowa w art. 27 ust. 2, zawierajÄ
cy:
1) dane osobowe cudzoziemcĂłw, o ktĂłrych mowa w art. 39 ust. 1, art. 40, art. 42 ust. 1 i 2 i art. 43 ust. 1 i 6, obejmujÄ
ce:
a) nazwisko i imiÄ,
b) miejsce i datÄ urodzenia,
c) adres miejsca staĹego pobytu,
d) obywatelstwo;
2) informacje urzÄdowe o terminowych pozwoleniach na broĹ, zaĹwiadczeniach, zatrzymaniu broni lub amunicji i zĹoĹźeniu jej do depozytu oraz inne informacje o przewozie przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przywozie z zagranicy i wywozie za granicÄ broni palnej lub amunicji przez cudzoziemcĂłw, wraz z danymi wymienionymi w ust. 1;
3) rodzaj i numer dokumentu uprawniajÄ
cego do przekroczenia granicy.
14. Przepisy ust. 1 oraz 9 –13 stosuje siÄ odpowiednio do obywateli polskich majÄ
cych miejsce staĹego pobytu za granicÄ
Rzeczypospolitej Polskiej.
15. Komendant GĹĂłwny Policji przekazuje wĹaĹciwym wĹadzom paĹstw czĹonkowskich Unii Europejskiej informacje o nabyciu broni lub amunicji przez cudzoziemca nie później niĹź w chwili przewozu broni lub amunicji przez granicÄ Rzeczypospolitej Polskiej.
16. Minister wĹaĹciwy do spraw wewnÄtrznych okreĹli, w drodze rozporzÄ
dzenia, tryb przekazywania przez Komendanta GĹĂłwnego Policji wĹaĹciwym wĹadzom innych paĹstw informacji zwiÄ
zanych z nabyciem broni lub amunicji i ich przywozem na terytorium tych paĹstw oraz przewozem broni lub amunicji przez ich terytorium, uwzglÄdniajÄ
c
moĹźliwoĹÄ uzgadniania przez Komendanta GĹĂłwnego Policji z wĹaĹciwymi wĹadzami innych paĹstw warunkĂłw organizacyjnych i technicznych przekazywania takich informacji.”;
22) art. 44 otrzymuje brzmienie:
„Art. 44. Minister wĹaĹciwy do spraw wewnÄtrznych, w porozumieniu z ministrem wĹaĹciwym do spraw zagranicznych, okreĹli, w drodze rozporzÄ
dzenia, wzory dokumentĂłw, o ktĂłrych mowa w art. 34, art. 37 ust. 1, art. 41 ust. 1 i 3, art. 42 ust. 3 i 6 oraz art. 43 ust. 1. ZaĹwiadczenia i zgoda powinny zawieraÄ opis przywoĹźonej, przewoĹźonej lub wywoĹźonej
broni i amunicji, umoĹźliwiajÄ
cy ich jednoznacznÄ
identyfikacjÄ, a takĹźe dane, ktĂłre wraz z dokumentem paszportowym lub innym dokumentem uprawniajÄ
cym do przekroczenia granicy paĹstwa pozwolÄ
na ustalenie toĹźsamoĹci ich posiadacza.”;
23) art. 45 otrzymuje brzmienie:
"Art. 45. BroĹ palna oraz inna broĹ zdolna do raĹźenia celĂłw na odlegĹoĹÄ moĹźe
byÄ uĹźywana w celach szkoleniowych i sportowych tylko na
strzelnicach.";";
24) w art. 51 w ust. 2:
a) pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z paĹstwa niebÄdÄ
cego paĹstwem czĹonkowskim Unii Europejskiej broĹ lub amunicjÄ bez wymaganego zaĹwiadczenia wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub nie dopeĹnia obowiÄ
zku pisemnego zgĹoszenia przywozu broni lub amunicji przy przekraczaniu granicy;”,
b) po pkt 5 dodaje siÄ pkt 5a–5d w brzmieniu:
„5a) wywozi za granicÄ, do paĹstwa niebÄdÄ
cego paĹstwem czĹonkowskim Unii Europejskiej, broĹ lub amunicjÄ bez zgody wĹaĹciwego organu Policji lub zaĹwiadczenia zastÄpujÄ
cego pozwolenie na broĹ oraz uprawniajÄ
cego do wywozu broni;
5b) przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej albo wywozi z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej broĹ palnÄ
lub amunicjÄ, bez zgody przewozowej lub uprzedniej zgody przewozowej;
5c) przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej innÄ
broĹ niĹź broĹ palna, bez wymaganego zaĹwiadczenia wĹaĹciwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej;
5d) wywozi z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do paĹstwa czĹonkowskiego Unii Europejskiej innÄ
broĹ niĹź broĹ palna bez zgody wĹaĹciwego organu Policji;”,
c) pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) narusza zakaz przesyĹania broni lub amunicji za poĹrednictwem podmiotĂłw innych niĹź operatorzy ĹwiadczÄ
cy usĹugi pocztowe;”,
d) w pkt 12 na koĹcu kropkÄ zastÄpuje siÄ Ĺrednikiem i dodaje siÄ pkt 13 i 14 w brzmieniu:
„13) nie dopeĹniĹ obowiÄ
zku zwrotu legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania broni, legitymacji posiadacza broni, karty rejestracyjnej broni lub Europejskiej karty broni palnej;
14) nie przekazuje komendantowi wojewĂłdzkiemu Policji wĹaĹciwemu ze wzglÄdu na miejsce polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej pisemnej informacji o planowanej dacie i miejscu polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej z udziaĹem cudzoziemcĂłw oraz przybliĹźonej liczbie uczestnikĂłw biorÄ
cych w nich udziaĹ.”.
Art. 2.
W ustawie z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu dziaĹalnoĹci gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiaĹami wybuchowymi, broniÄ
, amunicjÄ
oraz wyrobami i technologiÄ
o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 67, poz. 679, z późn. zm.)) wprowadza siÄ nastÄpujÄ
ce zmiany:
(…………………)
Art. 3 Do spraw wszczÄtych i niezakoĹczonych przed dniem wejĹcia w Ĺźycie niniejszej ustawy stosuje siÄ przepisy dotychczasowe.
Art. 4 ZachowujÄ
waĹźnoĹÄ dokumenty potwierdzajÄ
ce legalnoĹÄ posiadania broni, wydane do dnia wejĹcia w Ĺźycie niniejszej ustawy.
Art. 5
1. Osoby posiadajÄ
ce, w dniu wejĹcia w Ĺźycie niniejszej ustawy, broĹ palnÄ
na nabĂłj scalony wytworzonÄ
przed 1850 r. lub replikÄ tej broni, w terminie roku od dnia jej wejĹcia w Ĺźycie, mogÄ
wystÄ
piÄ do wĹaĹciwego organu Policji o wydanie pozwolenia na broĹ do celĂłw
kolekcjonerskich.
2. JeĹźeli pozwolenie bÄdzie dotyczyĹo jedynie broni, o ktĂłrej mowa w ust. 1, od wnioskodawcy nie wymaga siÄ czĹonkostwa w stowarzyszeniu o charakterze kolekcjonerskim.
Art. 6.
1. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 36 ust. 5, art. 43 ust. 5c, art. 43 ust. 12 oraz art. 44 ustawy, o ktĂłrej mowa w art. 1, zachowujÄ
moc do czasu wydania przepisĂłw wykonawczych wydanych na podstawie art. 36 ust. 6, art. 43 ust. 8, art. 43 ust. 16 oraz art. 44 ustawy, o ktĂłrej mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszÄ
ustawÄ
, nie dĹuĹźej jednak niĹź 12 miesiÄcy od dnia jej wejĹcia w Ĺźycie.
2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 23 ust. 2 i art. 30
ustawy, o ktĂłrej mowa w art. 2, zachowujÄ
moc do czasu wydania przepisĂłw wykonawczych
na podstawie art. 23 ust. 2 i art. 30 ust. 5 ustawy, o ktĂłrej mowa w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszÄ
ustawÄ
, nie dĹuĹźej jednak niĹź 12 miesiÄcy od dnia jej wejĹcia w Ĺźycie.
Art. 7.
Ustawa wchodzi w Ĺźycie po upĹywie 14 dni od dnia ogĹoszenia.